Muzej Republike Srpske osnovan je 26. septembra 1930. pod nazivom Muzej Vrbaske banovine. U svojim zbirkama Muzej RS čuva više od 30.000 eksponata. Specijalizovana muzejska biblioteka raspolaže sa više od 14.000 knjiga.

Muzej savremene umjetnosti Republike Srpske osnovan je 13.januara 1971.godine. Muzej savremene umjetnosti Republike Srpske nalazi se u jednoj od najreprezentativnijih građevina Banjaluke –  staroj austrougarskoj željezničkoj stanici sagrađenoj 1891. godine, koja je  namjenski adaptirana  za potrebe muzejske institucije, čime su zadovoljeni  muzeološki standardi. Objekat je 2007. godine proglašen nacionalnim spomenikom od strane Komisije za očuvanje  nacionalnih spomenika BiH.

Muzej pozorišnih lutaka je jedini takav muzej u jugoistočnoj Evropi, koji se nalazi u sastavu Dječijeg pozorišta Republike Srpske, sa više od dvije stotine lutaka korišćenih u profesionalnim pozorišnim predstavama, a rađenim u radionicama Sofije, Praga, Berlina, Minska, Varšave, Banje Luke i drugih evropskih gradova.